Sẹo rỗ là gì? Sẹo rỗ hình thành như thế nào? Đây là những câu hỏi được rất nhiều khách hàng đặt ra khi tìm đến YB Spa để cải thiện làn da không đều màu và kém mịn màng. Sẹo rỗ không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tác động mạnh đến sự tự tin trong giao tiếp hằng ngày. Vì vậy, việc hiểu rõ bản chất của sẹo rỗ và cơ chế hình thành của chúng là bước đầu quan trọng trước khi lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Sẹo rỗ là gì?
Sẹo rỗ, hay còn gọi là sẹo lõm, là những tổn thương vĩnh viễn trên da, thể hiện dưới dạng các vết lõm, hố nhỏ, xuất hiện do quá trình phục hồi tổn thương da không hoàn chỉnh. Đây là kết quả của sự thiếu hụt mô liên kết (collagen và elastin) tại vị trí tổn thương.
Nguyên lý hình thành sẹo rỗ
Để hiểu cơ chế hình thành sẹo rỗ, trước hết cần nắm được cấu trúc da gồm 3 lớp chính:
- Biểu bì (Epidermis): lớp ngoài cùng, có khả năng tự tái tạo nhanh.
- Trung bì (Dermis): chứa collagen, elastin, mạch máu và tuyến bã nhờn – quyết định độ căng mịn của da.
- Hạ bì (Hypodermis): lớp mô mỡ nâng đỡ bên dưới.
Collagen ở trung bì đóng vai trò như “khung nâng đỡ” cho bề mặt da. Khi collagen bị phá hủy mà không được tái tạo đầy đủ, vùng da đó sẽ bị lõm xuống – chính là sẹo rỗ.

Các giai đoạn hình thành sẹo rỗ
Giai đoạn 1: Tổn thương viêm sâu
- Mụn viêm, mụn bọc, mụn nang hoặc thủy đậu gây viêm lan rộng xuống trung bì.
- Vi khuẩn và phản ứng viêm phá hủy mô liên kết xung quanh nang lông.
Tổn thương càng sâu – nguy cơ sẹo rỗ càng cao.
Giai đoạn 2: Phá hủy collagen và mô nâng đỡ
- Enzyme do vi khuẩn và tế bào viêm tiết ra làm đứt gãy sợi collagen.
- Thành nang lông vỡ, mô da xung quanh bị “rỗng hóa”.
Lúc này, nền da đã bị suy yếu nghiêm trọng.
Giai đoạn 3: Lành thương không hoàn chỉnh
- Da bước vào giai đoạn tự phục hồi bằng cách sản sinh collagen mới.
- Tuy nhiên:
- Collagen tạo ra không đủ số lượng
- Hoặc sắp xếp không đúng cấu trúc ban đầu
Kết quả: vùng da bị kéo lõm xuống so với bề mặt xung quanh → hình thành sẹo rỗ vĩnh viễn.

Nguyên nhân hình thành sẹo rỗ
Nguyên nhân Nội sinh (Bên trong cơ thể)
- Yếu tố di truyền (genetics): Xu hướng hình thành sẹo có thể được di truyền. Nếu trong gia đình có người dễ bị sẹo rỗ, bạn cũng có nguy cơ cao hơn.
- Rối loạn nội tiết (Hormone): Sự thay đổi hormone (như ở tuổi dậy thì, chu kỳ kinh nguyệt, hoặc thai kỳ) kích thích tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, dẫn đến mụn trứng cá nặng – nguyên nhân trực tiếp gây sẹo rỗ.
- Sức khỏe tổng thể và hệ miễn dịch: Một hệ miễn dịch yếu hoặc các vấn đề sức khỏe mạn tính có thể làm chậm quá trình lành thương, tăng nguy cơ hình thành sẹo.

Nguyên nhân ngoại sinh (Tác động bên ngoài)
- Mụn trứng cá viêm nhiễm: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Mụn bọc, mụn nang, mụn viêm kéo dài gây ra sự phá hủy lớn và sâu sắc đối với các cấu trúc da.
- Sai lầm trong xử lý mụn: Tự ý nặn mụn không đúng cách, dùng dụng cụ không vệ sinh, hoặc cố gắng cạy mụn non sẽ đẩy vi khuẩn và viêm nhiễm sâu hơn vào hạ bì, làm tổn thương collagen và elastin nghiêm trọng hơn.
- Tổn thương da và chấn thương: Vết thương do thủy đậu, bỏng sâu, chấn thương hoặc các bệnh lý da liễu khác (như nhiễm trùng da) nếu không được chăm sóc đúng cách có thể dẫn đến mất mô và hình thành sẹo lõm.
- Tác hại của ánh nắng mặt trời: Tia UV làm suy yếu cấu trúc collagen và elastin, đồng thời làm quá trình lành thương bị chậm lại và làm sẹo rỗ dễ bị thâm, sậm màu hơn.
- Sử dụng mỹ phẩm và thuốc không phù hợp: Một số sản phẩm chăm sóc da chứa thành phần gây kích ứng mạnh, hoặc việc lạm dụng corticosteroid có thể làm mỏng da, khiến da dễ bị tổn thương và khó phục hồi sau viêm.

Phân loại các loại sẹo rỗ
Theo các chuyên gia tại YB Spa, sẹo rỗ được phân loại dựa trên hình thái và độ sâu của vết sẹo. Việc phân loại chính xác giúp xác định phương pháp điều trị tối ưu nhất:
Sẹo Ice Pick (Sẹo đáy nhọn)
Đặc điểm: Đây là loại sẹo sâu nhất, hẹp nhất và khó điều trị nhất, trông giống như vết bị kim chích sâu xuống da. Miệng sẹo hẹp hơn 2mm, nhưng phần đáy sẹo ăn sâu vào lớp hạ bì hoặc dưới da.
Cơ chế: Thường hình thành sau các đợt mụn trứng cá nang hoặc mụn bọc viêm nhiễm nặng, khi nhiễm trùng phá hủy mô da từ sâu bên trong.
Sẹo Boxcar (Sẹo hình hộp)
Đặc điểm: Sẹo có hình dạng vuông hoặc hình chữ nhật, với các cạnh thẳng đứng và đáy sẹo tương đối bằng phẳng. Độ sâu từ nông đến trung bình.
Cơ chế: Xuất hiện do các phản ứng viêm lan rộng, phá hủy collagen vùng xung quanh. Khi mô hoại tử được loại bỏ, da để lại một khoảng trống hình hộp, thường thấy rõ nhất trên da má.
Sẹo Rolling (Sẹo lượn sóng)
Đặc điểm: Đây là loại sẹo có hình dáng gợn sóng, không có ranh giới rõ ràng như sẹo Boxcar hay Ice Pick. Bề mặt da trông lồi lõm không đều.
Cơ chế: Do các dải mô xơ (fibrous bands) hình thành giữa lớp hạ bì và mô dưới da, kéo căng lớp biểu bì xuống, tạo nên vẻ ngoài lượn sóng khi nhìn dưới ánh sáng.

Sự khác nhau giữa sẹo rỗ và các loại sẹo khác
Để không nhầm lẫn và chọn sai phương pháp điều trị, cần phân biệt sẹo rỗ với các loại sẹo phổ biến khác:
| Đặc điểm | Sẹo Rỗ (Sẹo lõm) | Sẹo Lồi (Keloid) | Sẹo Phì Đại (Hypertrophic) | Sẹo Rạn Da (Stretch Marks) |
| Hình thái | Vết lõm, hố sâu dưới bề mặt da. | Khối u nhô cao, lan rộng ra ngoài ranh giới tổn thương ban đầu. | Vệt nhô cao, chỉ giới hạn trong phạm vi vết thương ban đầu. | Vết nứt, sọc dài trên da, ban đầu màu đỏ/tím, sau chuyển sang trắng. |
| Cơ chế | Thiếu hụt/Mất mô collagen trong quá trình lành thương. | Tăng sinh collagen quá mức và không kiểm soát. | Tăng sinh collagen quá mức nhưng có kiểm soát. | Đứt gãy sợi collagen và elastin do da bị kéo căng nhanh. |
| Màu sắc | Thường có màu da, hoặc hơi đỏ/nâu nếu còn viêm. | Hồng, đỏ hoặc nâu sẫm. | Hồng, đỏ hoặc nâu sẫm. | Đỏ/Tím (giai đoạn sớm), Trắng (giai đoạn muộn). |

Sẹo rỗ không đơn thuần là vấn đề bề mặt da mà là hệ quả của tổn thương sâu và sự thiếu hụt collagen ở trung bì. Việc hiểu rõ cơ chế hình thành sẹo rỗ chính là nền tảng quan trọng giúp lựa chọn đúng phương pháp điều trị, tránh can thiệp sai cách gây tốn kém thời gian và chi phí. Mỗi tình trạng sẹo sẽ cần phác đồ riêng, phù hợp với loại sẹo, độ sâu và khả năng tái tạo da của từng người.
Để đạt hiệu quả tối ưu, bạn nên thăm khám, soi da và đánh giá chuyên sâu trước khi điều trị. Đội ngũ chuyên viên tại YB Spa sẽ trực tiếp kiểm tra tình trạng da, phân tích nguyên nhân hình thành sẹo và tư vấn liệu trình cá nhân hóa, an toàn và khoa học.
Liên hệ YB Spa ngay hôm nay để được tư vấn chi tiết và đồng hành cùng bạn trên hành trình cải thiện làn da, lấy lại sự mịn màng và tự tin lâu dài.
Có thể bạn quan tâm:

