Mụn bọc ở cằm là một vấn đề da liễu khá phổ biến. Những nốt mụn sưng đỏ không chỉ gây ra cảm giác đau đớn, khó chịu mà còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ cho nhiều người. Vậy mụn bọc ở cằm là gì? Nguyên nhân nào khiến chúng xuất hiện và làm thế nào để điều trị hiệu quả? Hãy cùng YB Spa tìm hiểu trong bài viết sau đây nhé!.
Mụn bọc ở cằm là gì?
Mụn bọc ở cằm là những nốt mụn có kích thước lớn (khoảng 5mm), gồ ghề, thường bắt đầu bằng các nốt mẩn đỏ, sưng viêm. Khi chạm vào, nốt mụn thường cứng và gây cảm giác đau nhức hoặc khó chịu, đôi khi kèm theo ngứa ngáy dữ dội.
Mụn bọc ở cằm có thể là dấu hiệu của viêm nhiễm da do vi khuẩn xâm nhập sâu vào cấu trúc da, dẫn đến tình trạng viêm và hình thành mụn. Sau khi điều trị, mụn bọc thường để lại sẹo. Loại mụn này phổ biến ở cả nam lẫn nữ, đặc biệt là trong giai đoạn dậy thì.
Cằm là vùng dễ nổi mụn bọc do có nhiều tuyến mồ hôi và bã nhờn hoạt động mạnh. Ngoài ra, mụn bọc còn có thể xuất hiện ở các vùng da khác trên khuôn mặt như ở trán và má.
Nguyên nhân khiến mọc mụn bọc ở cằm là gì?
Thay đổi nội tiết tố trong cơ thể
Mụn bọc ở cằm rất phổ biến, thường xuất phát từ tình trạng viêm da và tích tụ bụi bẩn, bã nhờn, tế bào chết và vi khuẩn. Phụ nữ dễ bị mụn bọc ở cằm do ảnh hưởng của nội tiết tố, yếu tố di truyền và căng thẳng. Sự gia tăng hormone androgen là nguyên nhân chính khiến cho tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ hơn, dẫn đến việc dầu thừa và bã nhờn gây bít tắc lỗ chân lông, tạo môi trường cho vi khuẩn gây mụn bọc ở cằm phát triển.
Các vấn đề sức khỏe liên quan đến nội tiết như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) cũng có thể gây ra tình trạng nổi mụn bọc ở cằm. Hội chứng này làm rối loạn việc sản xuất các hormone estrogen, progesterone và testosterone, dẫn đến mất cân bằng nội tiết tố, khiến da sản sinh quá nhiều dầu, từ đó dẫn đến sự hình thành mụn bọc ở cằm.
Tuyến dầu hoạt động mạnh
Tuyến bã nhờn hoạt động quá mức cũng là một trong những nguyên nhân chính gây ra mụn bọc ở cằm. Khi tuyến dầu sản xuất quá nhiều bã nhờn, lượng dầu dư thừa kết hợp với tế bào chết và bụi bẩn có thể làm cho lỗ chân lông bị tắc nghẽn, tạo ra môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, gây viêm nhiễm và hình thành mụn bọc trên da. Khu vực cằm là dùng da dễ bị mụn bọc hơn do tuyến dầu hoạt động mạnh mẽ.
Kích ứng với mỹ phẩm kém chất lượng
Việc sử dụng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, kém chất lượng cũng là một trong những nguyên nhân góp phần gây ra mụn trên da mặt, bao gồm cả mụn bọc ở cằm. Ngoài việc sử dụng các sản phẩm không đảm bảo chất lượng, việc lạm dụng mỹ phẩm cũng có thể là yếu tố gây ra tình trạng mụn.
Các loại kem dưỡng và mỹ phẩm không phù hợp với loại da hoặc độ tuổi có thể dễ dàng dẫn đến tình trạng kích ứng, từ đó tạo điều kiện cho vi khuẩn và các tác nhân gây mụn khác xâm nhập vào da, đặc biệt là khu vực da có lỗ chân lông to như vùng cằm.
Chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt không lành mạnh
Một chế độ ăn uống không lành mạnh và thiếu khoa học có thể dẫn đến nhiều vấn đề về da. Những người có thói quen tiêu thụ thực phẩm cay, nóng, chứa nhiều dầu mỡ, hoặc thức ăn nhanh và chế biến sẵn có nguy cơ cao bị nổi mụn, đặc biệt là mụn bọc ở cằm. Ngoài chế độ ăn uống, những thói quen sinh hoạt không lành mạnh như thức khuya, căng thẳng, mệt mỏi, cũng như việc sử dụng rượu bia và thuốc lá cũng có thể dễ dàng gây ra mụn bọc ở cằm.
Yếu tố di truyền
Yếu tố di truyền cũng góp phần gây ra mụn bọc. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng nếu trong gia đình có người mắc các bệnh da liễu như viêm tiết bã nhờn, da dầu hay mụn trứng cá,… thì thế hệ tiếp theo có nguy cơ bị mụn bọc cao hơn 80% so với những người bình thường.
Vệ sinh da không sạch
Không vệ sinh da đúng cách là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra mụn, đặc biệt khi da mặt đang trong giai đoạn tiết dầu nhiều. Việc vệ sinh da mặt không đúng cách có thể dẫn đến sự tích tụ của bụi bẩn và vi khuẩn, gây tắc nghẽn lỗ chân lông, từ đó gây ra mụn, nhất là ở những vùng da có tuyến bã nhờn hoạt động quá mức như cằm.
Ngoài ra, việc sử dụng sản phẩm sữa rửa mặt không phù hợp, có chứa xà phòng, chất tẩy mạnh hoặc có độ pH cao cũng có thể làm cho da bị khô, gây tổn thương hàng rào bảo vệ tự nhiên, dẫn đến sự hình thành mụn và các vấn đề da khác như nám và sạm màu.
Thói quen thường xuyên nặn mụn bằng tay
Nặn mụn bằng tay là một thói quen không tốt mà nhiều người thường mắc phải. Hàng ngày, bạn tiếp xúc với nhiều bụi bẩn và vi khuẩn, do đó việc dùng tay để nặn mụn có thể dẫn đến các vấn đề như viêm da, nhiễm trùng, vì vi khuẩn có thể xâm nhập vào da và máu qua những vết thương hở do nặn mụn.
Cố gắng nặn mụn bằng tay có thể làm tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt là với mụn bọc, mụn viêm và mụn mủ vì chúng dễ bị nhiễm trùng, gây sưng tấy, viêm nhiễm, dẫn đến cảm giác đau nhức và khó chịu hoặc thậm chí sốt cao. Nặn mụn bằng tay còn tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, làm trầm trọng thêm tình trạng mụn bọc ở cằm.
Hiện tượng lông mọc ngược vào da
Lông mọc ngược là hiện tượng lông không mọc theo chiều hướng bình thường mà đâm thẳng vào da. Lông mọc ngược cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến sự hình thành mụn bọc ở cằm. Việc nhổ hoặc cạo lông mặt không đúng cách thường là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này. Mụn bọc do lông mọc ngược thường đi kèm với cảm giác đau nhức, ngứa ngáy và khó chịu, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của người mắc phải.
Thói quen thức khuya, ngủ không đủ giấc
Thường xuyên thức khuya và ngủ không đủ giấc có thể làm cho đồng hồ sinh học của cơ thể bị rối loạn, dễ dẫn đến sự mất cân bằng hormone, làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến da mặt sản xuất nhiều bã nhờn, dầu thừa hơn và gây ra mụn. Những khu vực có nhiều tuyến mồ hôi và tuyến bã nhờn hoạt động quá mức như vùng chữ T, hai bên má và cằm sẽ dễ xuất hiện mụn bọc.
Mụn bọc ở cằm phát triển như thế nào?
Mụn bọc ở cằm hình thành khi vùng da bị viêm nhiễm do vi khuẩn P.acnes tấn công. Trong điều kiện bình thường, loại vi khuẩn này không gây hại cho da. Tuy nhiên, khi gặp phải các yếu tố như bụi bẩn, dầu thừa gây bít tắc lỗ chân lông, chúng sẽ phát triển mạnh mẽ, gây viêm nhiễm và dẫn đến sự hình thành mụn bọc dưới da.
Mọi người đều có nguy cơ bị mụn bọc, nhưng một số nhóm có khả năng cao hơn so với những người khác, bao gồm:
- Thanh thiếu niên từ 14-20 tuổi.
- Phụ nữ trước, trong và sau kỳ kinh nguyệt.
- Phụ nữ đang mang thai hoặc đang cho con bú.
- Những người thường xuyên chịu áp lực, căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày.
- Người làm việc trong môi trường ô nhiễm, có nhiều bụi bẩn mà không vệ sinh da mặt đúng cách.
Dấu hiệu nhận biết mụn bọc ở cằm là gì?
Giai đoạn 1: Khi da không được làm sạch đúng cách trong một thời gian dài, vi khuẩn sẽ tích tụ, gây ra viêm nhiễm và dẫn đến sự hình thành của mụn. Vùng da xung quanh mụn thường đỏ, cứng khi chạm vào và có thể thấy rõ nhân mụn bên trong bằng mắt thường.
Dịch mủ bên trong mụn bọc thường chứa rất nhiều vi khuẩn, do đó nếu mụn bị vỡ, bạn cần phải vệ sinh sạch sẽ phần dịch mủ để ngăn vi khuẩn lây lan sang vùng da xung quanh, tránh làm tình trạng mụn nghiêm trọng hơn. Mụn bọc thường trải qua 3 giai đoạn phát triển:
- Giai đoạn 1: Khi da không được vệ sinh sạch sẽ và đúng cách trong thời gian dài, vi khuẩn sẽ tích tụ lại gây viêm nhiễm, dẫn đến hình thành mụn trên da. Những nốt mụn lúc này mới bắt đầu sưng và kích thước vẫn còn nhỏ, vùng da nổi mụn chuyển sang màu đỏ và có thể gây ngứa hoặc đau nhẹ.
- Giai đoạn 2: Sau khoảng 2-3 ngày, tình trạng viêm sẽ tiến triển, khiến mụn bọc sưng to hơn và gây đau nhức. Nhân mụn bắt đầu hình thành dịch mủ có màu trắng hoặc vàng nhạt. Trong giai đoạn này, tuyệt đối không nên nặn mụn hoặc làm vỡ nhân mụn, vì khi mụn bị vỡ trong giai đoạn 2, rất dễ để lại sẹo rỗ sau này.
- Giai đoạn 3: Đây là giai đoạn mà nhân mụn đã khô lại, mụn đã chín và có thể lấy nhân mụn. Tuy nhiên, khi thực hiện việc lấy nhân mụn, cần phải chú ý vệ sinh da và loại bỏ hoàn toàn dịch mủ để tránh mụn bọc tái phát trở lại. Bạn có thể thực hiện việc này tại các spa, thẩm mỹ viện hoặc bệnh viện, nơi có các kỹ thuật viên và chuyên gia có thể hỗ trợ bạn trong việc lấy nhân mụn đúng cách, giúp tránh tổn thương da và sẹo.
Có nên tự ý nặn mụn bọc ở cằm không?
Bạn tuyệt đối không nên tự ý nặn mụn bọc ở cằm vì việc nặn mụn không đúng cách có thể làm mụn bị chai hoặc sưng to và nhiễm trùng nghiêm trọng hơn. Nếu mụn đã bước vào giai đoạn 3, nhân mụn đã gom lại và khô, bạn nên đến các cơ sở da liễu uy tín để lấy nhân mụn, nhằm giảm thiểu tối đa nguy cơ viêm nhiễm và tổn thương cho da.
Các cách điều trị mụn bọc ở cằm hiệu quả
Điều trị mụn bọc ở cằm tại nhà
Vệ sinh sạch sẽ vùng da bị mụn bọc
Làn da cần phải được làm sạch mỗi ngày, không chỉ khi bị mụn. Làm sạch da là cách đơn giản nhất để ngăn ngừa mụn bọc ở cằm hình thành. Sau một ngày dài, da tiếp xúc với bụi bẩn và vi khuẩn, do đó việc làm sạch sâu giúp loại bỏ các tạp chất và dầu thừa trên da, giảm nguy cơ hình thành mụn. Ngoài ra, bạn nên sử dụng nước tẩy trang và sữa rửa mặt để làm sạch sâu hơn từ bên trong, vì chỉ rửa mặt bằng nước thôi thì không đủ để làm sạch hoàn toàn.
Sử dụng các loại kem đặc trị mụn bọc
Sử dụng kem đặc trị mụn là một phương pháp điều trị mụn bọc ở cằm hiệu quả và được các bác sĩ da liễu khuyến nghị cho những trường hợp mụn bọc có mức độ từ trung bình đến nặng. Các loại kem này thường chứa các thành phần chính như:
- Benzoyl Peroxide: Hợp chất này có tác dụng ngăn chặn hoạt động và tiêu diệt vi khuẩn P. acnes gây mụn. Benzoyl Peroxide có thể được kết hợp với các loại thuốc kháng sinh hoặc Retinoid, và nồng độ hiệu quả thường từ 2,5% đến 10%.
- AHA/BHA/PHA: Các thành phần này thường thấy trong các sản phẩm chăm sóc da như sữa rửa mặt và kem dưỡng ẩm dành cho da mụn hoặc nhạy cảm. Chúng có tác dụng loại bỏ tế bào chết, đẩy nhân mụn ra ngoài và làm sạch lỗ chân lông, giúp da thông thoáng và sạch sẽ hơn.
- Retinoid: Là thành phần có trong kem trị mụn bọc, hoạt chất tiền vitamin A thường được kết hợp với kháng sinh uống để hỗ trợ điều trị mụn. Tuy nhiên, khi sử dụng Retinoid, bạn cần tránh ánh nắng mặt trời, vì nó có thể làm cho da mụn bọc trở nên nhạy cảm hơn. Khi sử dụng Retinoid, bạn có thể cảm thấy châm chích như kim châm, và da cũng có thể trở nên khô, bong tróc, làm tăng sắc tố da dẫn đến tình trạng da sạm màu.
Chườm đá lạnh lên vùng da bị mụn
Chườm đá lạnh là một trong những phương pháp nhanh chóng để giảm sưng và điều trị mụn bọc ở cằm. Đá lạnh có khả năng hỗ trợ làm dịu và giảm sưng cho các nốt mụn. Chỉ cần chườm đá lạnh lên các nốt mụn bọc trong khoảng từ 5 – 10 phút, bạn sẽ cảm thấy dễ chịu hơn và các nốt mụn sẽ được giảm sưng hiệu quả. Tuy nhiên, để tránh gây tổn thương cho da, bạn nên dùng một miếng vải hoặc chiếc khăn mỏng để bọc viên đá lại trước khi chườm lên da.
Sử dụng miếng dán mụn
Dùng miếng dán mụn là một phương pháp tiện lợi và hiệu quả để điều trị mụn bọc ở cằm. Những miếng dán này thường chứa các thành phần kháng viêm và trị mụn như acid salicylic hoặc chiết xuất trà xanh, giúp làm dịu và giảm sưng tấy nhanh chóng. Để đạt được hiệu quả tốt nhất, bạn nên dán miếng dán mụn lên vùng da đã được làm sạch và giữ nguyên trong khoảng 6-8 tiếng hoặc qua đêm. Miếng dán mụn sẽ hấp thụ dịch mủ và nhân mụn, đồng thời tạo thành hàng rào bảo vệ, ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập.
Không tự ý nặn hoặc làm vỡ nhân mụn bọc
Mụn bọc ở cằm, mũi hoặc những vị trí dễ thấy thường khiến người mắc phải cảm thấy tự ti và lo lắng, dẫn đến việc họ thường xuyên kiểm tra gương và nặn mụn. Tuy nhiên, bạn không nên tự nặn mụn vì đây không phải là một cách điều trị mang lại hiệu quả. Đặc biệt, việc nặn bằng tay có thể làm cho tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn, gây ra tình trạng chai, thâm hoặc viêm nhiễm nghiêm trọng. Tốt nhất là bạn nên chờ cho mụn khô và có đầu trắng trước khi lấy nhân, hoặc tìm đến các cơ sở da liễu uy tín để được chuyên gia hỗ trợ trong việc nặn mụn, nhằm giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm.
Điều trị mụn bọc ở cằm bằng liệu pháp y tế
Điều trị bằng thuốc kháng sinh
Những người bị mụn bọc ở cằm ở mức độ nặng thường được bác sĩ kê chỉ định uống thuốc kháng sinh. Hai loại thuốc kháng sinh phổ biến thường được kê đơn để điều trị mụn bọc là Doxycycline và Minocycline. Để tăng cường hiệu quả hấp thụ, nên sử dụng kháng sinh này khi dạ dày rỗng.
Kháng sinh đường uống có tác dụng làm giảm sự phát triển của vi khuẩn trên da và có thể mang lại hiệu quả trong việc điều trị mụn bọc ở cằm sau vài tuần. Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc kháng sinh, bạn cần phải tuân thủ theo những chỉ định của bác sĩ và tránh lạm dụng để hạn chế các tác dụng phụ như rối loạn tiêu hóa, da trở nên nhạy cảm hơn với ánh nắng và giảm sức đề kháng đối với vi khuẩn P.acnes.
Điều trị bằng Isotretinoin dạng uống
Isotretinoin dạng uống có tác dụng làm giảm hoạt động của tuyến bã nhờn và lượng dầu tiết ra, hạn sự phát triển của vi khuẩn P. acnes gây mụn và có tính kháng viêm. Khi điều trị mụn bọc ở cằm bằng Isotretinoin, bác sĩ sẽ bắt đầu với liều thấp tùy theo tình trạng sức khỏe của người bệnh. Trong suốt quá trình điều trị, cần theo dõi thường xuyên tình trạng của nốt mụn để kịp thời dừng lại và thay đổi phương pháp nếu phát hiện có bất thường.
Điều trị mụn bọc ở cằm bằng laser
Trị mụn bằng laser là phương pháp hiện đại và hiệu quả được nhiều người ưa chuộng. Các bước sóng của tia laser sẽ tác động trực tiếp lên da, giúp giảm tình trạng mụn, kháng viêm và ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây mụn bọc ở cằm. Sau khi tình trạng mụn đã được cải thiện, phương pháp này còn hỗ trợ làm cho da trở nên mịn màng hơn, điều trị sẹo mụn và tái tạo lớp mô biểu bì mới một cách đều đặn hơn. Tuy nhiên, cần chú ý chăm sóc da kỹ lưỡng sau khi điều trị bằng laser.
Điều trị bằng phương pháp peel da
Peel da là một phương pháp điều trị mụn bọc ở cằm hiệu quả nhờ khả năng loại bỏ tạp chất và tế bào chết trên bề mặt da, giúp làm sạch sâu bụi bẩn và vi khuẩn gây mụn tích tụ trong lỗ chân lông.
Peel da không chỉ giúp làm sạch mà còn cải thiện kết cấu da, làm mờ vết thâm do mụn và mang lại làn da mịn màng, đều màu hơn. Tuy nhiên, phương pháp này cần phải được thực hiện đúng cách và phù hợp với từng loại da để tránh gây kích ứng hoặc tổn thương cho da.
Biện pháp ngăn ngừa tình trạng nổi mụn bọc ở cằm
- Tẩy trang và rửa mặt với sữa rửa mặt 2 lần mỗi ngày.
- Hạn chế chạm tay lên mặt.
- Sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF cao (từ 30 trở lên) hàng ngày.
- Hạn chế tiêu thụ đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh, sữa bò, bánh ngọt và thực phẩm đóng hộp.
- Bổ sung thêm thực phẩm giàu kẽm (thịt, đậu, trứng, các loại hạt,…), vitamin A (bí đỏ, hải sản, khoai lang, cà rốt,…), chất xơ (rau củ quả) và những loại thực phẩm giúp thải độc gan (súp lơ xanh, rau bina, cà chua, táo,…) vào chế độ ăn uống hàng ngày.
- Thay chăn ga gối đệm thường xuyên.
- Tránh sử dụng các sản phẩm chăm sóc da hoặc trang điểm có chứa dầu vì dễ làm tắc nghẽn lỗ chân lông.
Kết luận
YB Spa hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm những thông tin hữu ích về nguyên nhân, dấu hiệu và các phương pháp điều trị tình trạng mụn bọc ở cằm. Nếu đã thử áp dụng các phương pháp nhưng tình trạng mụn vẫn không cải thiện, bạn nên đến ngay bác sĩ da liễu để nhận tư vấn và có phương pháp điều trị phù hợp hơn.
